Fraxinus excelsior L.
Jesion wyniosły
Rodzina: Oleaceae - oliwkowate
Grupa: LIŚCIASTE
Opis:
Duże drzewo mogące dorastać do wysokości nawet 40 m, a średnica korony może przekraczać 20 m. Korona najczęściej szerokokolumnowa, luźna, jedno- lub wielopniowa. Pnie proste, z wysoko rozpoczynającą się koroną. Kora na młodych pędach i gałęziach gładka, popielata, na starszych ciemna, płytko podłużnie popękana.
Liście długości do 30 cm, złożone z 9-11 sztuk, lancetowatych listków o piłkowanym brzegu, ciemnozielonych z wierzchu i nieco jaśniejszych od spodu. Dolna strona delikatnie owłosiona. Liście bardzo późno się rozwijają, jesienią wcześnie opadają, bez przebarwiania się.
Kwiaty bezokwiatowe, niemające żadnych właściwości ozdobnych, pojawiają się w kwietniu, przed rozwojem liści.
Owoce ze skrzydełkiem długości 3-3,5 cm, zebrane w gęste pęczki, pozostają na zimę na drzewie.
Naturalnie występuje w całej Europie i Azji Mniejszej. W Polsce występuje na całym niżu i pogórzu.
Odporny na mróz (strefa 4).
Wymaga gleb żyznych, głębokich i wilgotnych, o odczynie od kwaśnego po obojętny. Wymaga stanowisk słonecznych. Odporny na zanieczyszczenie powietrza oraz działanie silnych wiatrów.
Polecany do nasadzeń w parkach, jako drzewo krajobrazowe. Sadzi się go pojedynczo, jako soliter, ale także w mniejszych lub większych grupach. Często sadzony w wzdłuż dróg.
Posiada cenne i twarde, a jednocześnie elastyczne drewno. Używano go do budowy nadwozi wagonów kolejowych, sprzętu sportowego (sanki, narty, kije hokejowe i bilardowe). Często wykorzystywane do wyrobu mebli oraz oklein do mebli. Ponieważ drewno jest odporne na ścieranie, było wykorzystywane do wyrobu osi do wozów i klepek na podłogi. Pali się dobrze nawet wtedy, gdy jest mokre, dlatego też dawniej uważano, aby nie sadzić go bezpośrednio przy budynkach. Jego system korzeniowy jest płytki i szeroko rozrośnięty powodujący wysuszanie podłoża na dużej powierzchni, co ma znaczenie przy ewentualnym podsadzaniu pod nim innych roślin.
| grupa | LIŚCIASTE |
|---|
| stanowisko | słoneczne |
|---|
| pokrój | szerokokolumnowy |
|---|
| wysokość | powyżej 30 m |
|---|
| szerokość | 15-20 m |
|---|
| kolor kwiatów | kwiaty niepozorne |
|---|
| pora kwitnienia | IV |
|---|
| kolor owoców | niepozorne |
|---|
| pora owocowania | VIII |
|---|
| kształt liścia | pierzastozłożony |
|---|
| kolor liści | zielony |
|---|
| kolor liści jesienią | zielony |
|---|
| kolor pędów zimą | szary |
|---|
| pora największej atrakcyjności | lato |
|---|
| strefa klimatyczna | 4a |
|---|
| rodzaj gleby | próchniczna, żyzna |
|---|
| wilgotność gleby | podłoże podmokłe, podłoże umiarkowanie wilgotne, podłoże wilgotne |
|---|
| odczyn gleby | kwaśna, lekko kwaśna, obojętna |
|---|
| warunki uprawy | |
|---|
| cechy użytkowe | |
|---|
| zastosowanie | drogi, kompozycje naturalistyczne (parki i ogrody), parki, zadrzewienia krajobrazowe, zieleń publiczna |
|---|
| wystepowanie gatunku | Azja Mniejsza, Europa, gatunek krajowy |
|---|
| pochodzenie odmiany | |
|---|